و بدان که سجده شکر بعد از نمازها مستحب مؤکد است و دعاها و اذکار بسیارى در آن حال وارد شده است.
از حضرت رضا (علیه‌السّلام) روایت شده: که اگر خواهى در سجده شکر «صد مرتبه» «شُکراً شُکراً» بگو و اگر خواهى «صد مرتبه»
«عَفْوَاً عَفْوَاً»
و نیز از آن حضرت نقل شده: کمترین ذکرى که در این سجده گویند، آن است که «سه مرتبه» بگوید: «شُکْرَاً لِلّه».
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَاهْدِنِى لِمَا اخْتُلِفَ فِيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإذْنِكَ، إِنَّكَ تَهْدِى مَنْ تَشَاءُ إِلىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ.
خدایا بر محمد و خاندان محمد درود فرست و مرا به آن حقیقتى که در آن اختلاف شده به اذن خود راهنمایى کن، تو هرکه را بخواهى به راه راست هدایت می‌کنی.
و «ده مرتبه» بگو:
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ الْأَوْصِياءِ الرَّاضِينَ الْمَرْضِيِّينَ بِأَفْضَلِ صَلَواتِكَ، وَبارِكْ عَلَيْهِمْ بِأَفْضَلِ بَرَكَاتِكَ، وَالسَّلامُ عَلَيْهِمْ وَعَلىٰ أَرْواحِهِمْ وَأَجْسَادِهِمْ وَرَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَكَاتُهُ.
خدایا برترین درودهایت را بر محمد و خاندان محمد، آن جانشینان خشنود و پسندیده نثار کن و برترین برکات خود را بر آنان سرازیر کن و سلام بر ایشان و بر ارواح و بدن‌های پاکشان باد و رحمت و برکات خدا بر آنان باد.
خواندن این صلوات همچنین در عصرهاى جمعه بافضیلت بسیار وارد شده:
اللّٰهُمَّ أَحْيِنِى عَلىٰ مَا أَحْيَيْتَ عَلَيْهِ عَلِىَّ بْنَ أَبِى طَالِبٍ، وَأَمِتْنِى عَلَىٰ مَا ماتَ عَلَيْهِ عَلِىُّ بْنُ أَبِى طالِبٍ عَلَيْهِ السَّلامُ.
خدایا زنده بدار مرا بر آنچه که علی بن ابی‌طالب را بر آن زنده داشتی و بمیران مرا بر آنچه که علی بن ابی‌طالب (درود بر او) بر آن از دنیا رفت.
و «صد مرتبه» بگو: أَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَ أَتُوبُ إِلَيْهِ.
از خدا آمرزش می‌خواهم و به‌سوی او بازمی‌گردم.
و «صد مرتبه»: أَسْأَلُ اللّهَ الْعَافِيَةَ.
از خدا سلامت و تندرستی مى‌خواهم.
و «صد مرتبه»: أَسْتَجِيرُ بِاللّهِ مِنَ الْنَّارِ.
پناه می‌برم به خدا از آتش دوزخ.
و «صد مرتبه»: وَ أَسْأَلُهُ الْجَنَّةَ.
از او بهشت می‌خواهم.
و «صد مرتبه»: أَسْأَلُ اللّهَ الْحُورَ الْعِينَ.
از خدا حورالعین درخواست دارم.
و «صد مرتبه»: لا إِلهَ إِلّا اللّهُ الْمَلِكُ الْحَقُّ الْمُبِينُ.
معبودى جز خدا نیست؛ آن فرمانده و حقیقتِ آشکارِ هستى.
و «صد مرتبه» سوره «توحید» و «صد مرتبه»: صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ.
درود خدا بر محمد و خاندان محمد باد.
و «صد مرتبه»: سُبْحَانَ اللّٰهِ، وَالْحَمْدُ للّٰهِ، وَلَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ، وَاللّٰهُ أَكْبَرُ، وَلَا حَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلّا بِاللّٰهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ.
پاک و منزه است خدا و ستایش ویژه خداست و معبودى جز خداى یکتا نیست و خدا از هر وصفى برتر است و هیچ نیرو و توانى نیست جز به خداى بلندمرتبه بزرگ.
و «صد مرتبه»: مَا شَاءَ اللّٰهُ كَانَ، وَ لَا حَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلّا بِاللّٰهِ الْعَلِىِّ الْعَظِيمِ.
آنچه خدا بخواهد می‌شود، هیچ نیرو و توانى نیست جز به خداى بلندمرتبه بزرگ.
آنگاه بگو:
أَصْبَحْتُ اللّٰهُمَّ مُعْتَصِماً بِذِمَامِكَ الْمَنِيعِ الَّذِى لَايُطاوَلُ وَلَا يُحاوَلُ، مِنْ شَرِّ كُلِّ غاشِمٍ وَ طَارِقٍ مِنْ سَائِرِ مَنْ خَلَقْتَ وَ مَا خَلَقْتَ مِنْ خَلْقِكَ الصَّامِتِ وَالنَّاطِقِ، فِى جُنَّةٍ مِنْ كُلِّ مَخُوفٍ، بِلِبَاسٍ سَابِغَةٍ وَِلَاءِ أَهْلِ بَيْتِ نَبِيِّكَ، مُحْتَجِباً مِنْ كُلِّ قاصِدٍ لِى إِلىٰ أَذِيَّةٍ، بِجِدَارٍ حَصِينِ الإِخْلَاصِ فى الاعْتِرافِ بِحَقِّهِمْ، وَالتَّمَسُّكِ بِحَبْلِهِمْ، مُوقِناً أَنَّ الْحَقَّ لَهُمْ وَ مَعَهُمْ وَ فِيهِمْ وَ بِهِمْ، أُوالِى مَنْ وَالَوْا، وَ أُجانِبُ مَنْ جَانَبُوا، فَأَعِذْنِى اللّٰهُمَّ بِهِمْ مِنْ شَرِّ كُلِّ مَا أَتَّقِيهِ يَا عَظِيمُ، حَجَزْتُ الْأَعادِىَ عَنِّى بِبَدِيعِ السَّمٰواتِ وَالْأَرْضِ، إِنَّا ﴿جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ سَدّاً وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدّاً فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لَايُبْصِرُوُنَ﴾.
خدایا صبح کردم درحالی‌که پناه آورده‌ام به پناهگاه بلند و استوار تو، پناهگاهی که در معرض دستبرد و دگرگونی قرار نمی‌گیرد، از شر هر بیدادگر و هر شبگرد رهزن، از هر که و هرچه آفریدی، از آفریدگان خاموش و گویایت، در حفاظتی نگهدار از گزند هر چیز هراسناکی، همراه با پوششی گسترده از محبّت خاندان پیامبرت و در پوششی استوار از هرکه قصد آزار مرا دارد در پس دیوار محکمی فراهم آمده، از اخلاص در اعتراف به‌حق اهل‌بیت و تمسک به رشته ولایتشان با یقین به اینکه حق از آن ایشان و با ایشان و در ایشان و پابرجا به وجود آن بزرگواران است. دوست دارم کسانی که آن‌ها دوست دارند و برکنارم از کسانی که ایشان (از آنان) دوری می‌گزینند، خدایا پس به حقشان مرا از گزند هرچه که از آن پروا دارم پناه ده، ای بزرگ، از خود دور ساختم دشمنان را به یاری پدیدآورنده آسمان‌ها و زمین، همان‌طور که قرآن می‌فرماید: «[به کیفر لجاجت و کبرشان] از پیشِ روی [دل و روح]شان، و از پشت سرِ [جان و وجود]شان حایلی [بلند و تاریک زا] قرار داده ایم، و [دیدگان] آنان را به صورتی فراگیر پوشانده ایم که نور هدایت را نمی بینند.»
و این دعایى است که هر صبح و شام خوانده می‌شود و نیز دعایی است که امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در شب هجرت پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) وقتی در جای آن حضرت خوابید خواند؛
و در کتاب «تهذیب» روایت شده: هرکس بعد از نماز صبح «ده مرتبه» بگوید:
سُبْحَانَ اللّٰهِ الْعَظِيمِ وَبِحَمْدِهِ وَلَا حَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلّا باللّٰهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ.
پاک و منزه است همراه با ستایش، خداى بزرگ و سپاس از آن اوست و هیچ نیرو و توانی نیست جز به خداى بلندمرتبه بزرگ.
خداوند او را از کوری و دیوانگی و جذام و تهیدستی و ماندن زیر آوار و تباهی عقل به هنگام پیری در امان قرار می‌دهد.
و شیخ کلینی از امام صادق (علیه‌السلام) روایت نموده است: که هرکس پس از نماز صبح و نماز مغرب «هفت مرتبه» بگوید:
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ، لَاحَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلّا بِاللّٰهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ.
به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانی‌اش همیشگى است، هیچ نیرو و توانى نیست جز به خداى بلندمرتبه بزرگ.
خداوند (تبارک‌وتعالی) هفتاد نوع از انواع بلاها را که آسان‌ترین آن‌ها ریح (بیماری ورم معده) و پیسی (نوعی بیماری پوستی) و دیوانگی است از او برطرف سازد و اگر تیره‌بخت باشد نامش از دفتر تیره‌بختان زدوده و در دیوان سعادتمندان ثبت می‌شود؛
و نیز از آن حضرت نقل کرده که برای امور دنیا و آخرت و رفع درد چشم، پس از نماز صبح و مغرب این دعا را بخوانند:
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ عَلَيْكَ، صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، واجْعَلِ النُّورَ فِى بَصَرِى، وَالْبَصِيرَةَ فِى دِينِى، وَالْيَقِينَ فِى قَلْبِى، وَالْإِخْلاصَ فِى عَمَلِى، وَالسَّلامَةَ فِى نَفْسِى، وَالسَّعَةَ فِى رِزْقِى، وَالشُّكْرَ لَكَ أَبَداً مَا أَبْقَيْتَنِى.
خدایا! به‌حق محمد و خاندان محمد بر تو، درود فرست بر محمد و خاندان محمد و قرار بده در دیده‌ام نور و در دینم بصیرت و در قلبم یقین و در عملم اخلاص و در جانم سلامت و در روزیم فراوانی و سپاس بر خود را تا زمانی که مرا باقی می‌داری نصیب کن.
شیخ ابن فَهد در کتاب «عدّة الدّاعی» از امام رضا (علیه‌السلام) روایت کرده: هرکس پس از نماز صبح این کلمات را بر زبان جاری کند، حاجتی نخواهد مگر آنکه برایش فراهم شود و خداوند آنچه برای او اهمیت دارد برایش آماده سازد و آن کلمات این است:
بِسْمِ اللّٰهِ وَصَلَّى اللّٰهُ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، ﴿وَأُفَوِّضُ أَمْرِى إِلَى اللّٰهِ إِنَّ اللّٰهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ، فَوَقَاهُ اللّٰهُ سَيِّئاتِ مَا مَكَرُوا﴾، ﴿لَاإِلٰهَ إِلّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّى كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ، فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَكَذَلِكَ نُنْجِى الْمُؤْمِنِينَ﴾. ﴿حَسْبُنَا اللّٰهُ وَنِعْمَ الْوَكيلُ، فَانْقَلَبُوا بِنِعْمةٍ مِنَ اللّٰهِ وَفَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ﴾، مَا شَاءَ اللّٰهُ لَا حَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلّا بِاللّٰهِ، مَا شَاءَ اللّٰهُ لَامَا شَاءَ النَّاسُ؛
به نام خدا، درود خدا بر محمد و خاندانش، «من کارم را به خداوند وامی گذارم؛ زیرا خداوند به بندگان بیناست؛ پس [در نتیجۀ واگذاری کارش به خداوند] خداوند او را از نقشه های شوم آنان [که می خواستند بر ضد وی به کار گیرند] حفظ کرد»، «معبودی جز تو نیست، تو [از هر عیب و نقصی] منزّهی، همانا من [به سبب کناره گیری از قومم بدون اِذن تو،] از ستمکاران بر خود هستم؛ پس دعایش را مستجاب کردیم و از اندوه نجاتش دادیم و مؤمنان را این گونه نجات می دهیم»، «خداوند برای ما بس است و او نیکو کارسازی است؛ [آنان بدون توجه به سخنان منافقان و عوامل نفوذی در جنگ «حَمراءُ الاَسَد» شرکت کردند]، پس با نعمت و احسانی بزرگ از سوی خدا [از جبهۀ جنگ] بازگشتند درحالی که هیچ آسیبی به آنان نرسیده بود» آنچه خدا بخواهد همان می‌شود، هیچ نیرو و توانی نیست جز به خدای [بلندمرتبه بزرگ]؛ آنچه خدا بخواهد آن می‌شود نه آنچه مردمان بخواهند؛
مَا شَاءَ اللّٰهُ وَإِنْ كَرِهَ النَّاسُ، حَسْبِىَ الرَّبُّ مِنَ الْمَرْبُوبِينَ، حَسْبِىَ الْخالِقُ مِنَ الْمَخْلُوقِينَ، حَسْبِىَ الرَّازِقُ مِنَ الْمَرْزُوقِينَ، حَسْبِىَ اللّٰهُ رَبُّ الْعالَمِينَ، حَسْبِى مَنْ هُوَ حَسْبِى، حَسْبِى مَنْ لَمْ يَزَلْ حَسْبِى، حَسْبِى مَنْ كَانَ مُذْ كُنْتُ لَمْ يَزَلْ حَسْبِى، حَسْبِىَ اللّٰهُ، لَاإِلٰهَ إِلّا هُوَ، عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ، وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ.
آنچه خدا بخواهد خواهد شد گرچه مردمان خوش ندارند، کفایت می‌کند پروردگار مرا از یاری پروردگان، آفریدگار مرا از کمک آفریده‌ها، روزی دهنده مرا از لطف روزی‌خواران، خدای یکتا پروردگار جهانیان کفایتم می‌کند، مرا بس است آنکه به‌حقیقت مرا بس است، مرا بس است آنکه همواره مرا بس است، مرا بس است آنکه همواره از آنگاه‌که بوده‌ام مرا بس بوده است، مرا بس است خدایی که معبودی جز او نیست، بر او توکل نمودم و اوست پروردگار عرش بزرگ.
مؤلف گوید: شیخ ما ثقة الاسلام نوری (نُوَّرَاللهُ‌مرقَدَهُ) در کتاب «دارالسلام» از شیخ خود مرحوم خلد مقام، عالم ربانی، جناب حاج ملاّ فتحعلی سلطان‌آبادی نقل فرموده است: که فاضل مقدس آخوند ملاّ محمّد صادق عراقی درنهایت سختی و پریشانی و بدحالی بود و از هیچ راهی در کارش گشایشی فراهم نمی‌آمد تا آنکه شبی در خواب دید که در یک وادی خیمه بزرگی با گنبدی برپاست، پرسید این خیمه از کیست؟
گفتند: از کهف حصین [دژ محکم] و غیاث مضطر مستکین [یاریگر بیچاره درمانده] امام قائم حضرت مهدی و امام منتظر مرضی (عجلّ الله فَرَجَهُ) می‌باشد. پس با شتاب خدمت آن حضرت شرفیاب شد و سختی حال خود را به آن جناب عرضه داشت و از آن بزرگوار دعایی برای گشایش کار و رفع غم خویش خواست.
امام عصر او را به سیدی از اولاد خود ارجاع داد و به او و خیمه‌اش اشاره فرمود. آخوند از خدمت حضرت بیرون آمده و به خیمه‌ای که حضرت به آن اشاره فرموده بود رفت. دید که سید سند و حبر معتمد [دانشمند مورد اطمینان] عالم امجد مؤید، جناب آقا سید محمّد سلطان‌آبادی است که در آن خیمه روی سجّاده نشسته، مشغول دعا و قرائت است.
آخوند به محضر سید سلام کرد و حکایت حال خود را برای او بازگفت. سید او را برای گشایش کار و فراخی روزی دعایی تعلیم کرد. پس از بیدار شدن از خواب درحالی‌که آن دعا در خاطر او بود آهنگ خانه سید کرد با آنکه آخوند پیش‌ازاین خواب با سید به دلیلی که بیان نمی‌کرد رابطه خوبی نداشت و او را ترک گفته بود.
چون به خدمت سید رسید او را به همان صورت که در خواب دیده بود مشاهده کرد که در مصلّایش نشسته، مشغول ذکر و استغفار است، به سید سلام کرد، سید جواب سلامش را داد و لبخندی زد، چنان‌که گویا از داستان آگاه باشد!
پس آخوند از سید برای گشایش کار خود دعایی خواست. سید همان دعایی را که در خواب به او آموخته بود تعلیم کرد، آخوند مشغول به آن دعا شد و در اندک مدتی دنیا از هرسو به او روی آورد و از سختی و تنگدستی نجات یافت.
مرحوم حاج ملاّ فتحعلی سید را به تعریف و تمجید شایسته‌ای می ستود و چندی به زیارتش نائل شده و زمانی چند هم افتخار شاگردی او را داشت. سید در خواب و بیداری به آخوند سه چیز را آموخته:
اوّل: آنکه پس از سپیده‌دم دست بر سینه گذارد و هفتاد مرتبه «یا فَتّاح»
[ای گشاینده مشکلات] گوید.
دوّم: آنکه به خواندن این دعا که در کتاب کافی است پشتکار و استمرار به خرج دهد. دعایی که حضرت رسول(صلیاللهعلیهوآله) به فردی از صحابه خویش که به ناخوشی و پریشانی مبتلا بود آموخت و از برکت خواندن این دعا ناخوشی و پریشانی در اندک زمانی از او برطرف شد:
لَا حَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلّا بِاللّٰهِ، تَوَكَّلْتُ عَلَى الْحَيِّ الَّذِي لَايَمُوتُ، وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِى لَمْ يَتَّخِذْ وَلَداً، ولَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيكٌ فِى الْمُلْكِ، وَلَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِيٌّ مِنَ الذُّلِّ وَكَبِّرْهُ تَكْبِيراً.
هیچ نیرو و توانى نیست جز به خداى [بلندمرتبه بزرگ]، توکل کردم بر زنده جاودانی که هرگز نمی‌میرد و ستایش خدای را که فرزندی نگرفته و در فرمانروایی شریکی برایش نبوده و از خواری و ناتوانی سرپرستی نداشته است و بی‌اندازه بزرگش شمار.
سوّم: آنکه به دنبال نمازهاى صبح «دعایى» که از شیخ بزرگوار ابن فهد روایت شده را بخواند.
این اوراد و اذکار را باید غنیمت شمرد و به خواندن آن‌ها اهتمام داشت و از فوائدش غفلت نکرد.
اللّٰهُمَّ إِنَّهُ لَيْسَ لِى عِلْمٌ بِمَوْضِعِ رِزْقِى، وَإِنَّما أَطْلُبُهُ بِخَطَراتٍ تَخْطُرُ عَلَىٰ قَلْبِى، فَأَجُولُ فِى طَلَبِهِ الْبُلْدانَ، فَأَنَا فِيَما أَنَا طالِبٌ كَالْحَيْرانِ، لَاأَدْرِى أَفِى سَهْلٍ هُوَ أَمْ فِى جَبَلٍ، أَمْ فِى أَرْضٍ أَمْ فِى سَماءٍ، أَمْ فِى بَرٍّ أَمْ فِى بَحْرٍ، وَعَلَىٰ يَدَيْ مَنْ، وَمِنْ قِبَلِ مَنْ، وَقَدْ عَلِمْتُ أَنَّ عِلْمَهُ عِنْدَكَ، وَأَسْبابَهُ بِيَدِكَ، وَ أَنْتَ الَّذِى تَقْسِمُهُ بِلُطْفِكَ، وَتُسَبِّبُهُ بِرَحْمَتِكَ، اللّٰهُمَّ فَصَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، وَاجْعَلْ يا رَبِّ رِزْقَكَ لِى وَاسِعاً، وَمَطْلَبَهُ سَهْلاً، وَمَأْخَذَهُ قَرِيباً، وَلَا تُعَنِّنِى بِطَلبِ مَا لَمْ تُقَدِّرْ لِى فِيهِ رِزْقاً، فَإِنَّكَ غَنِيٌّ عَنْ عَذَابِي وَ أَنَا فَقِيرٌ إِلَىٰ رَحْمَتِكَ، فَصَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، وَجُدْ عَلَىٰ عَبْدِكَ بِفَضْلِكَ، إِنَّكَ ذُو فَضْلٍ عَظِيمٍ.
خدایا من نمی‌دانم روزی‌ام در کجاست و آن را تنها بر پایه گمان‌هایی که بر خاطرم می‌گذرد می‌جویم و ازاین‌رو در جستجوی آن شهرها را زیر پا می‌گذارم، پس در آنچه که خواهان آنم همچون حیرت زدگانم، نمی‌دانم آیا در دشت است یا در کوه؟ در زمین است یا در آسمان؟ در خشکی است یا در دریا؟ نمی‌دانم به دست کیست و از سوی چه کسی است، ولی به‌یقین می‌دانم که دانش آن نزد تو و اسباب آن به دست توست و تویی که آن را با لطف خویش تقسیم می‌کنی و با رحمت خود برای آن سبب فراهم می‌سازی؛ خدایا، پس بر محمد و خاندان او درود فرست و پروردگارا، روزی خود را بر من گسترده‌ساز و به دست آوردنش را برایم آسان کن و جای دریافتش را نزدیک قرار ده و با جستجوی آنچه برایم در آن روزی مقدر نکرده‌ای به زحمتم میفکن، چه تو از آزردن من بی‌نیازی و من به رحمتت نیازمندم، پس بر محمد و خاندان او درود فرست و با احسان و فضل خویش بر بنده‌ات کرم کن، تو صاحب بخشش بزرگ هستی.
مؤلف گوید: این دعا از دعاهاى طلب روزى است.
و نیز مستحب است در تعقیبات نماز عشاء «هفت مرتبه» سوره «قدر» خوانده شود.
و نیز در «نماز وتیره» که دو رکعت نافله‌ی نشسته بعد از نماز عشاءست، صد آیه از قرآن قرائت شود و مستحب است نمازگزار به‌جای صد آیه، سوره «اذا وقعت الواقعه» را در یک رکعت و سوره «قل هو اللّه» را در رکعت دیگر بخواند.
بعد از تسبیح حضرت زهرا (علیها‌السلام) مى‌گویى:
﴿إِنَّ اللّٰهَ وَمَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ، يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيماً﴾، اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ النَّبِيِّ، وَعَلىٰ ذُرِّيَّتِهِ وَعَلىٰ أَهْلِ بَيْتِهِ.
همانا خداوند و فرشتگانش بر پیامبر رحمت و درود می‌فرستند، ای مؤمنان! بر او درود بفرستید و آن‌گونه که سزاوار است تسلیم [او] باشید، خدایا بر محمّد پیامبر و فرزندان او و خاندانش درود فرست.
پس «هفت مرتبه» بگو:
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحيمِ، وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلّا بِاللّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ.
به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانی‌اش همیشگی است و هیچ نیرو و توان نیست جز به خدای بلندمرتبه‌ی بزرگ.
و «سه مرتبه» بگو:
الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِي يَفْعَلُ مَا يَشَاءُ، وَ لا يَفْعَلُ مَا يَشَاءُ غَيْرُهُ.
خدا را ستایش که هرچه بخواهد عمل می‌کند و جز او نمی‌تواند هرچه بخواهد انجام دهد.
پس می‌گویی:
سُبْحَانَكَ لا إِلهَ إِلّا أَنْتَ، اغْفِرْ لِي ذُنُوبِي كُلَّهَا جَمِيعاً، فَإِنَّهُ لا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ كُلَّهَا جَمِيعاً إِلّا أَنْتَ.
پاک و منزهی تو، معبودی جز تو نیست، همه و همه‌ی گناهانم را بیامرز، زیرا به‌راستی همه و همه‌ی گناهان را جز تو کسی نمی‌آمرزد.
سپس نافله مغرب را به‌جا می‌آوری که دو نماز دو رکعتى است و بین آن دو نماز سخن مگو.
شیخ فرموده: روایت شده که در رکعت اول سوره «قُلْ یا أَیُّهَا الْکافِرُونَ» و در رکعت دوم سوره «قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَدٌ» خوانده شود و در دو رکعت دیگر هر سوره‌ای را که بخواهد.
و روایت شده: که امام هادى (علیه‌السّلام) در رکعت سوم [از آن چهار رکعت نماز نافله] سوره «حمد» و «آیات اول سوره حدید» تا
«وَ هُوَ عَلیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ» و در رکعت چهارم «حمد» و «آیات آخر سوره حشر» از «لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرآنَ» تا پایان سوره را می‌خواند.
و مستحب است در سجده آخر نافله‌ها در هر شب و به‌ویژه در شب جمعه، «هفت مرتبه» خوانده شود:
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ بِوَجْهِكَ الْكَرِيمِ، وَاسْمِكَ الْعَظِيمِ، وَمُلْكِكَ الْقَدِيمِ، أَنْ تُصَلِّىَ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، وَأَنْ تَغْفِرَ لِى ذَنْبِىَ الْعَظِيمَ، إِنَّهُ لَايَغْفِرُ الْعَظِيمَ إِلّا الْعَظِيمُ.
خدایا از تو می‌خواهم به ذات بزرگ‌منش‌ات و نام نیرومندت و فرمانروایی دیرینه‌ات که بر محمد و خاندان او درود فرستی و بیامرزی گناه بزرگ مرا، چه گناه بزرگ را جز آمرزگاری بزرگ نمی‌آمرزد.
و چون نافله را به پایان رساندی، هرچه می‌خواهی تعقیب بخوان و سپس «ده مرتبه» بگو:
مَا شَاءَ اللّهُ، لا قُوَّةَ إِلّا بِاللّهِ، أَسْتَغْفِرُ اللّهَ.
آنچه خدا بخواهد خواهد شد؛ هیچ نیرویی نیست مگر به خداوند، از خدا آمرزش می‌خواهم.
آنگاه بگو:
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ مُوجِبَاتِ رَحْمَتِكَ، وَعَزائِمَ مَغْفِرَتِكَ، وَالنَّجاةَ مِنَ النَّارِ، وَ مِنْ كُلِّ بَلِيَّةٍ، وَالْفَوْزَ بِالْجَنَّةِ، وَالرِّضْوانِ [الرِّضْوانَ] فِى دارِ السَّلامِ، وَجِوَارَِ نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ وَآلِهِ السَّلامُ، اللّٰهُمَّ مَا بِنَا مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنْكَ، لَاإِلٰهَ إِلّا أَنْتَ، أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوبُ إِلَيْكَ.
خدایا! از تو انگیزه‌های رحمتت و اسباب آمرزش حتمی‌ات و رهایی از آتش دوزخ و از هر بلا و کامیابی به بهشت و خشنودی تو در خانه امن آن جهان و همسایگی پیامبرت محمد (درود بر او و خاندانش) را خواستارم. خدایا هر نعمتی که به دست ماست از سوی توست، جز تو شایسته پرستش نیست، از تو آمرزش می‌جویم و به‌سوی تو می‌پویم.
و بین نماز مغرب و عشاء، نماز «غفیله» را می‌خوانى که دو رکعت است؛
در رکعت اول بعد از «حمد» می‌خوانى:
﴿وَ ذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغٰاضِباً فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ فَنٰادىٰ فِي الظُّلُمٰاتِ أَنْ لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ أَنْتَ سُبْحٰانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظّٰالِمِينَ، فَاسْتَجَبْنٰا لَهُ وَ نَجَّيْنٰاهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذٰلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ.﴾
و صاحب ماهی [یونس] را [یاد کن]، هنگامی که خشمگین [از بین قومش] رفت و گمان کرد که ما هرگز بر او تنگ نخواهیم گرفت، پس در تاریکی‌ها[ی شب، و عمق آب، و شکم ماهی] ندا داد که: معبودی جز تو نیست، تو [از هر عیب و نقصی] منزّهی، همانا من [به سبب کناره‌گیری از قومم بدون اِذن تو]، از کسانی بودم که به خود جفا روا داشتم، پس دعایش را مستجاب کردیم و از اندوه نجاتش دادیم و مؤمنان را این گونه نجات می دهیم.
و در رکعت دوم پس از «حمد» می‌خوانى:
﴿وَ عِنْدَهُ مَفٰاتِحُ الْغَيْبِ لاٰ يَعْلَمُهٰا إِلاّٰ هُوَ وَ يَعْلَمُ مٰا فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ مٰا تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ إِلاّٰ يَعْلَمُهٰا وَ لاٰ حَبَّةٍ فِي ظُلُمٰاتِ الْأَرْضِ وَ لاٰ رَطْبٍ وَ لاٰ يٰابِسٍ إِلاّٰ فِي كِتٰابٍ مُبِينٍ.﴾
کلیدهای [خزائن] غیب فقط نزد اوست و کسی جز او آن ها را نمی داند، به آنچه در خشکی و دریاست داناست، هیچ برگی نمی افتد مگر آن که آن را می داند و هیچ دانه ای در تاریکی های زمین و هیچ تَر و خشکی نیست مگر آن که در کتابی روشن [چون لوح محفوظ] ثبت است.
پس دست‌ها را به حالت قنوت بلند کن و بگو:
اللّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِمَفَاتِحِ الْغَيْبِ، الَّتِي لا يَعْلَمُهَا إِلّا أَنْتَ، أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَنْ تَفْعَلَ بِي كَذَا وَ كَذَا
(و به جاى کَذَا وَ کَذَا حاجت خویش را بیان می کنی)
خدایا به‌حق کلیدهای غیب که کسی جز تو از آن‌ها آگاه نیست، از تو می‌خواهم بر محمد و خاندان او درود فرستی و با من چنین و چنان کنی.
(و به جاى کَذَا وَ کَذَا حاجت خویش را بیان کن)
و سپس بگو:
اللّهُمَّ أَنْتَ وَلِيُّ نِعْمَتِي، وَ الْقَادِرُ عَلَى طَلِبَتِي، تَعْلَمُ حَاجَتِي، فَأَسْأَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ عَلَيْهِ وَ عَلَيْهِمُ السَّلامُ، لَمَّا قَضَيْتَهَا لِي.
خدایا! تو ولی‌نعمت من هستی و بر انجام خواسته من توانایی، حاجتم را می‌دانی، پس به‌حق محمد و خاندان او (درود بر او و ایشان) از تو می‌خواهم که حاجتم را روا سازی.
و حاجت خود را درخواست کن زیرا روایت شده: هرکه این نماز را بخواند و حاجت خود را بخواهد، آنچه را درخواست کند حق‌تعالى به او عطا فرماید.
أَسْتَغْفِرُ اللّٰهَ الَّذِى لَاإِلٰهَ إِلّا هُوَ الْحَىُّ الْقَيُّومُ الرَّحْمٰنُ الرَّحِيمُ، ذُو الْجَلالِ وَالْإِكْرامِ، وَ أَسْألُهُ أَنْ يَتُوبَ عَلَىَّ تَوْبَةَ عَبْدٍ ذَلِيلٍ خاضِعٍ فَقِيرٍ، بَائِسٍ مِسْكِينٍ مُسْتَكِينٍ مُسْتَجِيرٍ، لَايَمْلِكُ لِنَفْسِهِ نَفْعاً وَلَا ضَرَّاً وَلَا مَوْتاً وَلَا حَيَاةً وَلَا نُشُوراً.
از خدایی که معبودی جز او نیست، آن زنده‌ی پاینده و بخشنده مهربان، خداوند دارای عظمت و رأفت و محبت آمرزش می‌خواهم و از او درخواست دارم که توبه‌ام را بپذیرد، توبه بنده خوار، فروتن، بینوا، پریشان و زمین‌گیر و پناهنده‌ای که سود و زیان و مرگ و زندگی و رستاخیز خویش را در اختیار ندارد.
سپس بگو:
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِكَ مِنْ نَفْسٍ لَاتَشْبَعُ، وَمِنْ قَلْبٍ لَايَخْشَعُ، وَمِنْ عِلْمٍ لَايَنْفَعُ، وَمِنْ صَلاةٍ لَاتُرْفَعُ، وَمِنْ دُعاءٍ لَايُسْمَعُ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ الْيُسْرَ بَعْدَ الْعُسْرِ، وَالْفَرَجَ بَعْدَ الْكَرْبِ، وَالرَّخاءَ بَعْدَ الشِّدَةِ، اللّٰهُمَّ مَا بِنَا مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنْكَ، لَاإِلٰهَ إِلّا أَنْتَ، أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوبُ إِلَيْكَ.
خدایا به تو پناه می‌آورم از روح و روانی که سیر نمی‌شود و از دلی که بیم نمی‌کند و از دانشی که سود نمی‌بخشد و از نمازی که به اوج برده نمی‌شود و از دعایی که مستجابش نمی‌کنند. خدایا! آسانی پس از سختی و گشایش پس از گرفتاری و آسایش پس از مشقت را از تو خواستارم. خدایا هر آن نعمتی که در دست ماست از سوی توست، معبودی جز تو نیست، از تو بخشش گناهانم را می‌خواهم و به‌سوی تو باز می‌گردم.
از امام صادق (علیه‌السلام) روایت شده است: هرکه پس از نماز عصر «هفتاد مرتبه» استغفار کند، حق‌تعالی هفتصد گناه او را بیامرزد؛
و از امام محمدتقی روایت شده: کسی که پس از نماز عصر «ده مرتبه» سوره «قدر» را بخواند، در آن روز، همانند اعمال آفریده‌ها بر او مقرر گردد؛
و خواندن «دعای عشرات» در هر صبح و شام مستحب است و بهترین زمان برای خواندن آن پس از نماز عصر روز جمعه است.
به دنبال نماز ظهر [چنان‌که در کتاب «مصباح المُتَهَجِّد» آمده] بگو:
لا إِلهَ إِلّا اللَّهُ الْعَظِيمُ الْحَلِيمُ، لا إِلهَ إِلّا اللَّهُ رَبُّ الْعَرْشِ الْكَرِيمُ، اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ، اَللّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ مُوجِبَاتِ رَحْمَتِكَ، وَ عَزَائِمَ مَغْفِرَتِكَ، وَ الْغَنِيمَةَ مِنْ كُلِّ بِرٍّ، وَ السَّلامَةَ مِنْ كُلِّ إِثْمٍ، اَللّهُمَّ لا تَدَعْ لِي ذَنْبًا إِلّا غَفَرْتَهُ، وَ لا هَمًّا إِلّا فَرَّجْتَهُ، وَ لا سُقْماً إِلّا شَفَيْتَهُ، وَ لا عَيْباً إِلّا سَتَرْتَهُ، وَ لا رِزْقاً إِلّا بَسَطْتَهُ، وَ لا خَوْفاً إِلّا آمَنْتَهُ، وَ لا سُوءً إِلّا صَرَفْتَهُ، وَ لا حَاجَةً هِيَ لَكَ رِضاً وَ لِيَ فِيهَا صَلاحٌ إِلّا قَضَيْتَهَا، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ، آمِينَ رَبَّ الْعَالَمِينَ.
معبودی جز خداوند بزرگ بردبار نیست، معبودی جز خدا نیست، پروردگار عرش بلندمرتبه، ستایش ویژۀ پروردگار جهانیان است. خدایا از تو می‌خواهم مرا موفق به انجام انگیزه‌های رحمت خویش و اسباب آمرزش خود کنی و بهره‌مندی از هر کار نیک و سلامت از هر کار بدی را از تو می‌خواهم. خدایا! بر من گناهی مگذار، جز آنکه بیامرزی و اندوهی منه جز آنکه از دلم برداری و نه دردی مگر آنکه درمان کنی و نه عیبی مگر آنکه بپوشانی و نه رزقی مگر آنکه گسترده‌سازی و نه ترسی جز اینکه مرا از آن ایمنی دهی و نه پیش‌آمد بدی مگر آنکه آن را برگردانی و نه حاجتی که تو را در آن رضایت و مرا در آن مصلحت است مگر اینکه روا کنی ای مهربان‌ترین مهربانان، دعایم را مستجاب کن، ای پروردگار جهانیان.
و «ده مرتبه» بگو:
بِاللَّهِ اعْتَصَمْتُ، وَ بِاللَّهِ أَثِقُ، وَ عَلَى اللَّهِ أَتَوَكَّلُ.
به خداوند چنگ می‌زنم و بر خدا اعتماد می‌کنم و به خداوند توکل می‌نمایم.
پس می‌گویى:
اللّٰهُمَّ إِنْ عَظُمَتْ ذُنُوبِى فَأَنْتَ أَعْظَمُ، وَإِنْ كَبُرَ تَفْرِيطِى فَأَنْتَ أَكْبَرُ، وَإِنْ دامَ بُخْلِى فَأَنْتَ أَجْوَدُ، اللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِى عَظِيمَ ذُنُوبِى بِعَظِيمِ عَفْوِكَ، وَكَثِيرَ تَفْرِيطِى بِظَاهِرِ كَرَمِكَ، وَاقْمَعْ بُخْلِى بِفَضْلِ جُودِكَ، اللّٰهُمَّ مَا بِنَا مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنْكَ لَاإِلٰهَ إِلّا أَنْتَ، أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوبُ إِلَيْكَ.
خدایا، اگر گناهانم بزرگ است تو بزرگ‌تری و اگر کوتاهی در بندگی‌ام بزرگ است، تو بزرگ‌تری و اگر همواره بخل می‌ورزم، تو بخشنده‌تری. خدایا، بزرگی گناهانم را به بزرگی گذشتت و بسیاری کوتاهی‌ام را به بزرگواری آشکارت بیامرز و بخل مرا با جود سرشارت ریشه‌کن ساز. خدایا! هر نعمتی که در دست ماست از سوی توست، معبودی جز تو نیست، از تو آمرزش می‌خواهم و به‌سوی تو باز می‌گردم.
از کتاب «مصباح» شیخ طوسی و غیر آن روایت شده: هرگاه نماز را سلام دادی دست‌ها را تا برابر گوش بالا بـبر و «سه مرتبه» تکبیر [اللّهُ أَکْبَرُ] گفته و سپس بگو:
لَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ إِلٰهاً وَاحِداً وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَ لَا نَعْبُدُ إِلّا إِيَّاهُ، مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ رَبُّنَا وَ رَبُّ آبائِنَا الْأَوَّلِينَ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ ، أَنْجَزَ وَعْدَهُ، وَنَصَرَ عَبْدَهُ، وَأَعَزَّ جُنْدَهُ، وَهَزَمَ الْأَحْزَابَ وَحْدَهُ، فَلَهُ الْمُلْكُ، وَلَهُ الْحَمْدُ، يُحْيِى وَيُمِيتُ، وَيُمِيتُ وَيُحْيِى، وَهُوَ حَيٌّ لَايَمُوتُ، بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ.
معبودی جز خدا نیست، معبودی یگانه و ما تسلیم او هستیم، معبودی غیر از خدا نیست و جز او را نمی‌پرستیم، درحالی‌که طاعت خود را برای او خالص می‌کنیم هرچند برای مشرکان ناخوشایند باشد. معبودی جز خدا پروردگار ما و پروردگار پدران نخستین ما نیست، معبودی غیر از خدا نیست، یگانه و یگانه و یگانه است، وعده‌اش را به انجام رساند، بنده‌اش را یاری داد و سپاهش را قدرت و عزت بخشید و به‌تنهایی لشکریان (کفر و شرک) را درهم شکست؛ پس فرمانروایی و ستایش فقط ویژه اوست. زنده می‌کند و می‌میراند و می‌میراند و زنده می‌کند و اوست زنده‌ای که نمی‌میرد، خیر و نیکی تنها به دست اوست و او بر هر چیز تواناست.
آنگاه بگو:
أَسْتَغْفِرُ اللّٰهَ الَّذى لَا إِلٰهَ إِلّا هُوَ الْحَىُّ الْقَيُّوْمُ وَ أَتُوْبُ إِلَيْهِ.
از خدا که جز او معبودی نیست، آن زنده و پاینده آمرزش می‌خواهم و به‌سوی او باز می‌گردم.
آنگاه بگو:
اللّٰهُمَّ اهْدِنِى مِنْ عِنْدِكَ، وَأَفِضْ عَلَىَّ مِنْ فَضْلِكَ، وَانْشُرْ عَلَىَّ مِنْ رَحْمَتِكَ، وَأَنْزِلْ عَلَىَّ مِنْ بَرَكاتِكَ، سُبْحانَكَ لَاإِلٰهَ إِلّا أَنْتَ اغْفِرْ لِى ذُنُوبِى كُلَّها جَمِيعاً، فَإِنَّهُ لا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ كُلَّها جَمِيعاً إِلّا أَنْتَ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ مِنْ كُلِّ خَيْرٍ أَحَاطَ بِهِ عِلْمُكَ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ كُلِّ شَرٍّ أَحَاطَ بِهِ عِلْمُكَ؛
خدایا مرا از نزد خود راهنمایی کن و از باران احسانت بر من ببار و از ابر رحمتت بر من بگستران و از نعمت‌های فراوانت بر من فرود آر، پاک و منزّهی، معبودی جز تو نیست، همۀ گناهانم را بیامرز، زیرا جملگی گناهان را کسی جز تو نمی‌آمرزد، خدایا از تو درخواست می‌کنم از هر خیری که دانشت بر آن احاطه یافته است و به تو پناه می‌آورم از هر گزندی که علم تو به آن احاطه دارد؛
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ عَافِيَتَكَ فِى أُمُورِى كُلِّها، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ خِزْىِ الدُّنْيَا وَعَذَابِ الْآخِرَةِ، وَأَعُوذُ بِوَجْهِكَ الكَرِيمِ، وَعِزَّتِكَ الَّتِى لَاتُرامُ، وَقُدْرَتِكَ الَّتِى لَايَمْتَنِعُ مِنْهَا شَىْءٌ، مِنْ شَرِّ الدُّنْيا وَالْآخِرَةِ، وَمِنْ شَرِّ الْأَوْجاعِ كُلِّهَا، وَمِنْ شَرِّ كُلِّ دابَّةٍ أَنْتَ آخِذٌ بِنَاصِيَتِها، إِنَّ رَبِّى عَلىٰ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ، وَلَا حَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلّا بِاللّٰهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ، تَوَكَّلْتُ عَلَى الْحَيِّ الَّذِي لَايَمُوتُ، وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِى لَمْ يَتَّخِذْ وَلَداً، وَلَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيكٌ فِى الْمُلْكِ، وَلَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِيٌّ مِنَ الذُّلِّ، وَكَبِّرْهُ تَكْبِيراً.
خدایا! در همه‌ی کارهایم تندرستی و سلامتی از تو می‌خواهم و به تو پناه می‌آورم از خواری دنیا و عذاب آخرت و پناه می‌برم به ذات بزرگ‌منش و توانمندی دست نایافتنی‌ات و قدرت سرپیچی ناپذیرت، از شر دنیا و آخرت و از شر همه دردها و از شر هر حیوانی که زمام وجودش به دست توست، همانا پروردگارم بر راه راست است، هیچ توان و نیرویی نیست جز از سوی خدای بلندمرتبه بزرگ. توکل می‌کنم بر آن زنده‌ای که نمی‌میرد، ستایش ویژه خدا را که فرزندی نگرفته و در فرمانروایی شریکی برای او نیست و نه سرپرستی تا از پستی و فرومایگی رهایش سازد و او را بسیار بزرگ شمار.
پس تسبیح حضرت زهرا (علیها‌السلام) را گفته، [که کیفیت آن چنین است:
تکبیر: «اَللهُ اَکـبَرُ» 34 مرتبه،
حمد: «اَلحَمدُ لِلّه» 33 مرتبه،
تسبیح: «سُبحانَ اللهِ» 33 مرتبه]
و پیش از آنکه از جای خود حرکت کنی «ده مرتبه» بخوان:
أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَاشَرِيكَ لَهُ إِلٰهاً وَاحِداً أَحَداً فَرْداً صَمَداً، لَمْ يَتَّخِذْ صاحِبَةً وَلا وَلَداً.
گواهی می‌دهم که معبودی جز خدای یکتا نیست، برای او شریکی وجود ندارد، معبودی است یگانه و یکتا، بی‌همتا و بی‌نیاز است و هرگز همسر و فرزندی نگرفته است.
نویسنده گوید: فضیلت فراوانی برای ذکر «أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلهَ إِلّا اللّه... » در روایت واردشده، به‌ویژه پس از نماز صبح و شام، و هنگام طلوع و غروب آفتاب؛ آنگاه می‌گویی:
سُبْحانَ اللّٰهِ كُلَّما سَبَّحَ اللّٰهَ شَيْءٌ، وَكَمَا يُحِبُّ اللّٰهُ أَنْ يُسَبَّحَ، وَكَمَا هُوَ أَهْلُهُ، وَكَمَا يَنْبَغِى لِكَرَمِ وَجْهِهِ وَعِزِّ جَلالِهِ، وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ كُلَّما حَمِدَ اللّٰهَ شَىْءٌ، وَكَمَا يُحِبُّ اللّٰهُ أَنْ يُحْمَدَ، وَكَمَا هُوَ أَهْلُهُ، وَ كَمَا يَنْبَغِى لِكَرَمِ وَجْهِهِ وَعِزِّ جَلَالِهِ، وَلَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ كُلَّما هَلَّلَ اللّٰهَ شَىْءٌ، وَكَمَا يُحِبُّ اللّٰهُ أَنْ يُهَلَّلَ، وَكَمَا هُوَ أَهْلُهُ، وَكَمَا يَنْبَغِى لِكَرَمِ وَجْهِهِ وَعِزِّ جَلَالِهِ؛
پاک و منزه است خداوند، هرگاه چیزی او را به پاکی بستاید و آن‌چنان که دوست دارد به پاکی ستوده شود و آن‌گونه که او شایسته آن است و آن‌سان که برای ذات بزرگوارش و قدرت عظمتش سزاوار است و خداوند را ستایش هرگاه که او را چیزی ستایش کند و به همان صورت که دوست دارد ستایش شود و آن‌گونه که شایسته آن است و آن‌سان که برای ذات بزرگوارش و قدرت عظمتش سزاوار است. معبودی جز خدا نیست، هرگاه چیزی به یگانه‌گی‌اش بانگ بردارد و به همان صورت که دوست دارد یگانه‌اش دانند و آن‌چنان‌که او شایسته آن است و آن‌سان که برای ذات بزرگوارش و قدرت عظمتش سزاوار است؛
وَاللّٰهُ أَكْبَرُ كُلَّما كَبَّرَ اللّٰهَ شَىْءٌ، وَكَمَا يُحِبُّ اللّٰهُ أَنْ يُكَبَّرَ، وَكَمَا هُوَ أَهْلُهُ، وَكَمَا يَنْبَغِى لِكَرَمِ وَجْهِهِ وَعِزِّ جَلالِهِ، سُبْحانَ اللّٰهِ، وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ، وَلَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ، وَاللّٰهُ أَكْبَرُ عَلَىٰ كُلِّ نِعمَةٍ أَنْعَمَ بِهَا عَلَىَّ وَعَلَىٰ كُلِّ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِهِ مِمَّنْ كَانَ أَوْ يَكُونُ إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ . اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَأَسْأَلُكَ مِنْ خَيْرِ مَا أَرْجُو وَ خَيْرِ مَا لَا أَرْجُو، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ مَا أَحْذَرُ وَمِنْ شَرِّ مَا لَاأَحْذَرُ.
و خداوند بزرگ‌تر از توصیف شدن است، هرگاه چیزی او را به بزرگی یاد کند و همان‌طور که دوست دارد به بزرگی یاد شود و آن‌چنان‌که او شایسته آن است و آن‌سان که برای ذات بزرگوارش و قدرت عظمتش سزاوار است. پاک و منزه است خداوند و ستایش ویژه اوست و معبودی جز خدا نیست و الله اکبر بر هر نعمتی که به من و به هر یک از مخلوقاتش عطا کرده، چه آنان‌که بوده‌اند و چه آنان‌که تا روز قیامت خواهند آمد. خداوندا از تو می‌خواهم که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و از تو از بهترین چیزی که امید دارم و از بهترین چیزی که امید ندارم درخواست می‌کنم و به تو پناه می‌آورم از شر آنچه پرهیز می‌کنم و از شر آنچه نمی‌پرهیزم.
سپس سوره «حَمد»، «آیت‌الکرسی» [آیه 255 سوره بقره]، «شَهِدَ اللَّهُ» [آل‌عمران: 18]، «قُلِ اللّٰهُمَّ مٰالِکَ الْمُلْکِ» [آل‌عمران: 26] و «آیه سخره» را که عبارت از «سه آیه» از سوره«اعراف» [54 ـ 56] که اوّل آن، «إِنَّ رَبَّکُمُ اللّٰهُ» و آخر آن «مِنَ الْمُحْسِنِینَ» است بخوان و سپس «سه مرتبه» بگو:
سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ وَسَلَامٌ عَلَى الْمُرْسَلِينَ وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعالَمِينَ.
منزّه است پروردگارت، پروردگار دارند توانمندی، از آنچه مشرکان او را وصف می‌کنند و درود بر فرستادگان او؛ و ستایش فقط ویژه پروردگار جهانیان است.
پس «سه مرتبه» می‌گویی:
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَاجْعَلْ لِى مِنْ أَمْرِىَ فَرَجاً وَمَخْرَجاً، وَارْزُقْنِى مِنْ حَيْثُ أَحْتَسِبُ وَمِنْ حَيْثُ لَاأَحْتَسِبُ.
خدایا! درود فرست بر محمّد و خاندان محمّد و در کارم برای من گشایش و راه نجات قرار ده و مرا از آنجا که گمان می‌برم و از آنجا که گمان نمی‌برم، روزی عطا کن.
و این دعایی است که جبرئیل آن را به حضرت یوسف (علیه‌السلام) هنگامی‌که در زندان بود آموخت.
سپس با دست راست محاسنت را بگیر و کف دست چپت را به‌سوی آسمان بگشا و «هفت مرتبه» بگو:
يَا رَبَّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَعَجِّلْ فَرَجَ آلِ مُحَمَّدٍ.
ای پروردگار محمّد و خاندان محمّد، درود فرست بر محمّد و خاندان محمّد و گشایش امور خاندان محمّد را نزدیک کن.
و باز به همان حال «سه مرتبه» بگو:
يَا ذَاالْجَلالِ وَ الْإِكْرامِ، صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَارْحَمْنِى وَ أَجِرْنِى مِنَ النَّارِ.
ای دارنده بزرگی و محبت! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و به من رحم کن و از آتش دوزخ پناهم ده.
پس «دوازده مرتبه» سوره «توحید» را بخوان و بگو:
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الْمَكْنُونِ الْمَخْزُونِ، الطَّاهِرِ الطُّهْرِ الْمُبَارَكِ، وَأَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الْعَظِيمِ وَسُلْطَانِكَ الْقَدِيمِ، يَا وَاهِبَ الْعَطَايَا، وَيَا مُطْلِقَ الْأُسَارَىٰ، وَيَا فَكَّاكَ الرِّقابِ مِنَ النَّارِ، أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تُعْتِقَ رَقَبَتِى مِنَ النَّارِ وَأَنْ تُخْرِجَنِى مِنَ الدُّنْيَا سَالِماً، وَتُدْخِلَنِى الْجَنَّةَ آمِناً، وَأَنْ تَجْعَلَ دُعَائِى أَوَّلَهُ فَلَاحاً، وَ أَوْسَطَهُ نَجاحَاً، وَآخِرَهُ صَلَاحاً، إِنَّكَ أَ نْتَ عَلَّامُ الْغُيُوبِ.
خدایا، از تو می‌خواهم به حق نام پوشیده و پنهان و پاکیزه و پاکی بخش و خجسته‌ات و نیز به نام بزرگ و سلطنت دیرینه‌ات از تو خواستارم ای بخشنده‌ی عطاها و ای آزادی‌بخش اسیران و ای رهاننده‌ی انسان‌ها از آتش، از تو می‌خواهم که بر محمد و خاندان محمد درود فرستی و مرا از آتش دوزخ رهایی بخشی و از سرای دنیا همراه با سلامت ایمان بیرون بری و در امنیت، وارد بهشت کنی و قرار دهی آغاز دعایم را رستگاری و میانش را موفقیت و پایانش را صلاح، همانا تویی دانای نهان‌ها.
و در «صحیفه علویّه» آمده: که دنبال هر فریضه این‌گونه بخوان:
يَا مَنْ لَايَشْغَلُهُ سَمْعٌ عَنْ سَمْعٍ، وَ يَا مَنْ لَايُغَلِّطُهُ السَّائِلُونَ، وَ يَا مَنْ لَايُبْرِمُهُ إِلْحَاحُ الْمُلِحِّينَ، أَذِقْنِى بَرْدَ عَفْوِكَ، وَ حَلَاوَةَ رَحْمَتِكَ وَمَغْفِرَتِكَ.
ای کسی که گوش دادن به سخنی از گوش دادن به سخنی دیگر او را بازنمی‌دارد و درخواست بی‌شمار خواهندگان به اشتباهش نمی‌اندازد، ای آنکه التماس التماس‌کنندگان آزرده و خسته‌اش نمی‌کند، مرا از خنکی گذشت و شیرینی رحمت و آمرزشت بچشان.
و نیز بگو:
إِلٰهِى هٰذِهِ صَلاتِى صَلَّيْتُها لَالِحاجَةٍ مِنْكَ إِلَيْهَا، وَلَا رَغْبَةٍ مِنْكَ فِيهَا، إِلّا تَعْظِيماً وَطَاعَةً وَ إِجَابَةً لَكَ إِلَىٰ مَا أَمَرْتَنِى بِهِ، إِلٰهِى إِنْ كَانَ فِيها خَلَلٌ أَوْ نَقْصٌ مِنْ رُكُوعِها أَوْ سُجُودِها فَلَا تُؤاخِذْنِى، وَ تَفَضَّلْ عَلَىَّ بِالْقَبُولِ وَالْغُفْرانِ.
معبودا! این است نماز من، آن را بجا آوردم نه به خاطر نیاز و رغبتی از سوی تو به آن، بلکه فقط به خاطر تعظیم و اطاعت دستور و اجابت آنچه مرا به آن فرمان دادی؛ معبودا اگر عیب و نقصی در رکوع و سجودش بود، مرا سرزنش مکن و بر من با پذیرش عبادات و آمرزش کاستی‌ها لطف کن.
و نیز در پی هر نماز، این دعا را که پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) برای تقویت حافظه به امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) تعلیم داد بخوان:
سُبْحَانَ مَنْ لَايَعْتَدِى عَلىٰ أَهْلِ مَمْلَكَتِهِ، سُبْحانَ مَنْ لَايَأْخُذُ أَهْلَ الْأَرْضِ بِأَلْوانِ الْعَذَابِ، سُبْحانَ الرَّؤُوُفِ الرَّحِيمِ . اللّٰهُمَّ اجْعَلْ لِى فِى قَلْبِى نُوراً وَ بَصَرَاً وَ فَهْماً وَ عِلْماً، إِنَّكَ عَلىٰ كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ.
منزه است پادشاهی که به زیردستانش ستم نمی‌کند، منزه است خدایی که اهل زمین را به عذاب‌های رنگارنگ گرفتار نکند، منزه است آن خدای بسیار مهرورز و مهربان. خدایا در دلم نور و فراست و بینش و فهم و دانش قرار ده، مسلّماً تو بر هر کاری توانایی.
در «مصباح» کفعمى آمده: بعد از نمازها «سه مرتبه» بگو:
أُعِيذُ نَفْسِى وَ دِينِى وَأَهْلِى وَمَالِى وَ وَلَدِى وَ إِخْوانِى فِى دِينِى، وَمَا رَزَقَنِى رَبِّى، وَخَواتَِيمَ عَمَلِى، وَمَنْ يَعْنِينِى أَمْرُهُ، بِاللّٰهِ الْوَاحِدِ الْأَحَدِ الصَّمَدِ الَّذِى لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَدٌ، وَبِرَبِّ الْفَلَقِ مِنْ شَرِّ مَا خَلَقَ، وَمِنْ شرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ، وَمِنْ شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فى الْعُقَدِ، وَمِنْ شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ، وَبِرَبِّ النَّاسِ، مَلِكِ النَّاسِ، إِلٰهِ النَّاسِ، مِنْ شَرِّ الْوَسْوَاسِ الخَنَّاسِ الَّذِى يُوَسْوِسُ فِى صُدُورِ النَّاسِ مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ.
خودم و دینم و خانواده و ثروتم و فرزند و برادران دینی‌ام و آنچه را پروردگارم روزیم کرده و سرانجام کارم و هرکس که سرپرستی او به دست من است، همه و همه را در پناه خدای یگانه و یکتای بی‌نیاز قرار می‌دهم، خدایی که نزاده است و زاییده نشده است و کسی همتای او نیست و (پناه می‌برم) به آفریدگار سپیده‌دم از شر آنچه آفرید و از شر شب تاریک آنگاه که درآید و از شر زنان ساحر دمنده در گره‌ها و از شر حسود زمانی که حسد ورزد و پناه می‌برم به پروردگار آدمیان، فرمانروای آدمیان، معبود آدمیان، از شر شیطان مرموزی که در سینه‌های مردمان وسوسه می‌کند، چه شیطان جنی و چه شیطان انسی.
از دست نوشته شیخ شهید نقل است: که حضرت رسول (صلیاللهعلیهوآله) فرمود: هرکه می‌خواهد خداوند در قیامت اعمال زشتش را بر او عرضه نکند و پرونده گناهانش را نگشاید، باید این دعا را بعد از هر نماز بخواند:
اللّٰهُمَّ إِنَّ مَغْفِرَتَكَ أَرْجَىٰ مِنْ عَمَلِى، وَ إِنَّ رَحْمَتَكَ أَوْسَعُ مِنْ ذَنْبِى، اللّٰهُمَّ إِنْ كَانَ ذَنْبِى عِنْدَكَ عَظِيماً، فعَفْوُكَ أَعْظَمُ مِنْ ذَنْبِى، اللّٰهُمَّ إِنْ لَمْ أَكُنْ أَهْلاً أَنْ أَبْلُغَ رَحْمَتَكَ، فَرَحْمَتُكَ أَهْلٌ أَنْ تَبْلُغَنِى وَتَسَعَنِى، لِأَنَّهَا وَسِعَتْ كُلَّ شَىْءٍ، بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.
خدایا! همانا آمرزش تو از عمل من امیدوار کننده‌تر و مهربانی تو از گناه من گسترده‌تر است، خدایا! اگر گناهانم نزد تو بزرگ است، گذشت تو از گناه من بزرگ‌تر است، خدایا! اگرچه شایسته دست‌یابی به رحمت تو نیستم، امّا رحمت تو سزاوار است که به من برسد و مرا فراگیرد، زیرا رحمتت همه‌چیز را فراگرفته است، به‌حق مهربانیت، ای مهربان‌ترین مهربانان.
از ابن‌بابویه روایت شده است: که فرمود: چون از تسبیح حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) فارغ شدی بگو:
اللّٰهُمَّ أَنْتَ السَّلَامُ، وَمِنْكَ السَّلَامُ، وَلَكَ السَّلَامُ، وَ إِلَيْكَ يَعُودُ السَّلَامُ، سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ، وَسَلَامٌ عَلَى الْمُرْسَلِينَ، وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ . السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِىُّ وَرَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَكاتُهُ، السَّلامُ عَلَى الْأَئِمَّةِ الْهَادِينَ الْمَهْدِيِّينَ، السَّلَامُ عَلىٰ جَمِيعِ أَنْبِياءِ اللّٰهِ وَرُسُلِهِ وَمَلَائِكَتِهِ، السَّلامُ عَلَيْنا وَعَلَىٰ عِبادِ اللّٰهِ الصَّالِحِينَ؛
خدایا! تویی خدای سلامت [بی‌عیب] و تندرستی تنها از تو سرچشمه می‌گیرد و تنها ویژه توست و به‌سوی تو بازمی‌گردد، منزه است پروردگارت، پروردگار دارنده توانمندی از صفاتی که مشرکان او را به آن وصف می‌کنند و سلام بر فرستادگان او، ستایش ویژه خداست، پروردگار جهانیان، سلام و برکات خدا بر تو ای پیامبر، سلام بر امامان هدایتگر، هدایت یافته، درود و سلام بر همه پیامبران خدا و فرستادگان و فرشتگانش، سلام بر ما و بر بندگان شایسته خدا؛
السَّلامُ عَلَىٰ عَلِيٍّ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ، السَّلامُ عَلَى الْحَسَنِ وَالْحُسَيْنِ سَيِّدَيْ شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ أَجْمَعِينَ، السَّلَامُ عَلَىٰ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ زَيْنِ الْعَابِدِينَ، السَّلامُ عَلىٰ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ باقِرِ عِلْمِ النَّبِيِّينَ، السَّلامُ عَلَىٰ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الصَّادِقِ، السَّلامُ عَلَىٰ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ الْكَاظِمِ، السَّلامُ عَلىٰ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا، السَّلامُ عَلىٰ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ الْجَوادِ، السَّلامُ عَلىٰ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ الْهادِي، السَّلامُ عَلَى الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ الزَّكِيِّ الْعَسْكَرِيِّ، السَّلامُ عَلَى الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ الْقائِمِ الْمَهْدِيِّ، صَلَواتُ اللّٰهِ عَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ.
سلام بر علی (علیه‌السلام) امیر اهل ایمان، سلام بر حسن و حسین دو سرور همه جوانان اهل بهشت، سلام بر علی بن حسین زینت‌بخش عابدان، سلام بر محمد بن علی شکافنده‌ی دانش انبیاء، سلام بر جعفر بن محمّد آن امام راست‌گو، سلام بر موسی بن جعفر آن امام فروخورنده خشم، سلام بر علی بن موسی آن امام قانع و خشنود، سلام بر محمد بن علی آن امام بخشنده، سلام بر علی بن محمد آن امام هدایتگر، سلام بر حسن بن علی آن پاکیزه‌ی دارنده‌ی ارتش ملکوتی، سلام بر حجت بن الحسن آن امام قیام‌کننده‌ی هدایت‌شده، درود و سلام خدا بر همه آنان باد.
آنگاه هر حاجت که دارى از خدا بخواه.
شیخ کفعمى فرموده: پس از هر نمازى می‌گویى:
رَضِيتُ بِاللّٰهِ رَبّاً، وَبِالْإِسْلامِ دِيناً، وَبِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ نَبِيّاً، وَبِعَلِيٍّ إِمَاماً، وَ بِالْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ وَ عَلِيٍّ وَ مُحَمَّدٍ وَجَعْفَرٍ وَ مُوسىٰ وَعَلِيٍّ وَمُحَمَّدٍ وَ عَلِيٍّ وَ الْحَسَنِ وَ الْخَلَفِ الصَّالِحِ عَلَيْهِمُ السَّلامُ، أَئِمَّةً وَسَادَةً وَقادَةً، بِهِمْ أَتَوَلَّىٰ، وَمِنْ أَعْدائِهِمْ أَتَبَرَّأُ.
خشنودم به این که خداوند پروردگارم باشد و اسلام آئینم و محمد (صلیاللهعلیهوآله) پیامبرم و علی امامم و حسن و حسین و علی و محمد و جعفر و موسی و علی و محمد و علی و حسن و یادگار شایسته [حضرت مهدی] که درود بر آنان باد امامان و سروران و پیشوایانم باشند، به آنان دوستی می‌ورزم و از دشمنانشان بیزاری می‌جویم.
پس «سه مرتبه» بگو:
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ الْعَفْوَ وَ الْعافِيَةَ وَ الْمُعافاةَ فِى الدُّنْيا وَالْآخِرَةِ.
خدایا، از تو بخشش و تندرستی و سلامت در دنیا و آخرت را خواستارم.